نگهداری و تعمیرات بخش چهارم

بخش چهارم


درود بر شما عزیزان دل. بخش چهارم آموزش طراحی و اجرای نت در واحدهای صنعتی را تقدیم حضور میکنم با امید اینکه مورد پسند شما واقع بشود. آنچه که لازم است در ابتدای کار مجدداً یادآوری کنم این است که مادامی که تئوری با عمل همراه نشود حاصلی در بر نخواهد داشت. ده ها کتاب آموزشی در این زمینه وجود دارد که در دسترس بوده و هر کسی می تواند آنها را مطالعه کند اما تا وقتی که وارد کار نشود و مطالب را بصورت عملی تجربه ننماید و مشکلات پیش آمده را از نزدیک لمس نکند نمی تواند در این خصوص متبحر شود. لذا باز هم از شما می خواهم که هر چه سریعتر اقدام کنید. حتی اگر اجرای PM را برای ماشین شخصی خودتان در نظر بگیرید. خواهش میکنم عملا اقدام کنید و سوالات و تجربیاتی که در این راه بدست می آورید بیایید و مطرح کنید. یک گله کوچک هم دارم و آن عدم استقبال شما عزیزان است. نه حرفی ، نه سوالی ، نه حتی تشکری. واقعا اینهمه زحمتی که من می کشم را در نظر بگیرید حتی فقط تایپ کردن اینهمه مطلب را مد نظر قرار دهید ؛ آیا انصاف است که حتی تشکر هم از من نمیشود. نه اینکه نیازمند آن باشم فقط باعث این می شود که بدانم چه حجمی از همگروهی های عزیز از تلاش من استقبال کرده اند. با این وضعی که می بینم استقبال چندانی از مطلب نمی شود در این فاروم بیشتر مطالب تفریحی و بگو بخند مشتری دارد و مطالب جدی مهندسی خریدار چندانی ندارد و فلسفه و هدف فاروم در زیر انبوهی از تاپیک های متفرقه و تفریحی مدفون شده است. مهندس بودن و یادگیری و تحربه را فراموش کرده ایم و فقط وقت گذرانی می کنیم. اما اشکالی ندارد هدف من از تهیه این مقاله این است که یک روش اجرایی کامل در زمینه PM در اینترنت از زبان من وجود داشته باشد حالا اگر شما مهندسان گرانقدر استقبال چندانی هم از آن نمی کنید خیالی نیست و فقط انتشار این مطالب اهداف مرا محقق می کند. موفق باشید.
در راستای بیان قدم به قدم کارهایی که لازم است انجام دهیم به اینجا رسیدیم که:
اهداف استراتژیک شرکت تهیه و ابلاغ شود. سازمان باید به دقت بداند که در کجاست و می خواهد به کجا برسد. برنامه تولید شرکت حداقل برای یک سال آینده چگونه است
معمولا شرکت هایی که ایزو دارند سند چشم انداز و اهداف استراتژیک مستند شده دارند اما برای شرکت هایی که ایزو ندارند توضیح مختصری می دهم. مدیران ارشد هر سازمان در ابتدای هر سال یا در اواخر سال برای سال آینده برنامه ریزی مبسوطی انجام میدهند. مدیر عامل بیان می کند که تصمیم دارد در سال جدید به چه اهداف مالی یا تولیدی و یا ... برسد. سپس این اهداف اصلی را سر تیتر قرار می دهند و برنامه ریزی می کنند که برای رسیدن به چنین اهدافی باید چه کارهایی در واحدهای مختلف به انجام برسد، چه منابعی باید تامین شود، چقدر مواد اولیه لازم است، از کجا باید تامین شود، چه زمانی باید برای تامین آنها اقدام کرد، دقیقا باید چه زمانی در کارخانه باشد. برنامه ریزی می کنند که در چه زمینه هایی و به چه شکلی باید شرکت توسعه پیدا کند سپس برنامه ریزی می کنند که برای چنین توسعه ای هر واحد باید چه کارهایی انجام دهد. وقتی چنین سندی تهیه شد به عنوان سند اهداف استراتژیک در هیئت مدیره به تصویب رسیده و رسما به واحدها ابلاغ می شود. سپس مدیران میانی در واحد مطبوع خود برنامه ریزی می کنند که باید چکار کنند تا اقداماتشان در راستای نیل به اهداف اصلی و استراتژیک سازمان قرار بگیرید، چه تعاملاتی را باید با سایر واحدها داشته باشند و غیره. 
واحد pm بر مبنای اهداف استراتژیک سازمان باید موجودی انبار را تحت کنترل بگیرد و از طرفی با برنامه ریزی دقیق نگهداری و تعمیرات به مدیریت ارشد اطمینان دهد که ماشین آلات بدون اطلاع قبلی متوقف نخواهد شد و اهداف را محقق خواهد نمود. 
البته باید یادآوری کنم که اهداف استراتژیک شرکت با خط مشی متفاوت است. خط مشی سندی است که مدیر عامل در بدو تاسیس شرکت تهیه و ابلاغ می کند. در خط مشی اهداف کلی و فلسفه وجودی سازمان بیان می شود مثل اینکه شرکت قرار است چه چیزی تولید کند، چه مسئولیتی در برابر مشتریان دارد، نگاه سازمان به محیط زیست چگونه است و ... اما در اهداف استراتژیک نحوه محقق شد خط مشی به صورت عملی تبیین می گردد.
لیست کلیه تجهیزات شرکت باید تهیه شود. همه دستگاه ها، تاسیسات، ماشین ها و ابزارهایی که در شرکت موجود است شناسایی و لیست گردد.
مهمترین و اصلی ترین قدم در استقرار سیستم نت این است که بدانیم چه چیزهایی را می خواهیم نگهداری و تعمیر کنیم. لذا باید در قدم اول لیست کلیه دستگاه ها، ماشین آلات، تاسیسات و ... تهیه شود. دو نگاه در این خصوص باید مد نظر قرار گیرد. اول اینکه دستگاه های اصلی را مد نظر قرار می دهند سپس دستگاه های کوچکتر تشکیل دهنده آن ماشین در زیر آن لیست می شود و این زیر سیستم ها حد اقل تا چهار سطح پایین می آید.بطور مثال 
دستگاه اصلی : دستگاه تزریق پلاستیک ؛ زیر سیستم : بخش گرم کننده گرانول ؛ زیر سیستم سطح سه: المنت بالایی بخش گرمکن ؛ زیر سیستم چهار: ترمینال المنت 
در مثال بالا یک دستگاه تولیدی در نظر گرفته شده است. در سطح دوم قطعات مختلف تشکیل دهنده دستگاه در نظر گرفته شده و به همین ترتیب ریز شده و تا پایین می رویم تا به قطعات ساده می رسیم. 
در این نگاه ما لیست تمام دستگاه ها و قطعات تشکیل دهنده آنرا داریم. اما نگاه بعدی این است که ما با دستگاه های اصلی کاری نداریم و لیست تجهیزات هم خانواده را تهیه می کنیم . مثلا لیست الکتروموتورهای کارخانه. لیست پمپ های کارخانه و ...
در این نگاه بدون در نظر گرفتن اینکه مثلا فلان موتور در چه قسمتی و به چه هدفی در حال کار است فقط به عنوان یک موتور در لیست ثبت می شود. سپس تمام اطلاعاتی که روی پلاک موتور اعم از ولتاژ، آمپر، توان، سطح عایقی، مقاومت رطوبتی و... درج می گردد.
کار سختی نیست ولی خیلی وقت گیر است و دقت زیادی می طلبد. باید با کمک سایر اعضای تیم نت به دو روش ذکر شده لیست تجهیزات کارخانه را در بیاورید. برای هر کدام یک صفحه کاغذ درنظر بگیرید به عنوان شناسنامه و همه اطلاعات مربوط به آنرا در شناسنامه ثبت کنید. مارک، کشور سازنده، مشخصات نماینده آن شرکت در ایران، توان مصرفی، انرژی مورد نیاز، حجم، طول و عرض و ارتفاع، مشخصات ظاهری، رنگ و خلاصه هر آنچه که به عنوان اطلاعات می توان از آن دستگاه برداشت کرد در شناسنامه دستگاه ثبت کنید. در زیر آن صفحه هم لیست قطعات مصرفی و عمر مفید آنها را با سایر مشخصاتش درج نمایید.
سپس سوابق کلیه عملیاتی که روی دستگاه انجام می پذیرد ثبت می کنیم تا به عنوان سابقه برای همیشه موجود باشد. اطلاعاتی از قبیل اینکه چه کاری روی آن انجام شده، چقدر طول کشیده، چه کسی آنرا انجام داده، از چه ابزارها و قطعاتی استفاده شده و چه تغییراتی به انجام رسیده است. وقتی چنین سوابقی را ثبت کنیم ده سال بعد هم کسی به شناسنامه دستگاه مراجعه کرد می داند که در طول ده سال چه فعالیت هایی روی سیستم انجام شده . نبودن چنین ثبت و ضبطی در برخی مواقع مشکلاتی را بوجود می آورد. برای مثال عرض کنم یک زمانی در یک کارخانه تولید لوازم خانگی من مشاهده کردم که در یک نوار نقاله ای یک موتور 11 کیلو وات بزرگ وجود دارد که برای کاری که انجام می دهد خیلی غیر طبیعی است و متعجب شدم . چون بی خودی انرژی زیادی مصرف می کند در حالی که موتور دو کیلو واتی هم می توانست همان کار را انجام دهد. پیگیر ماجرا شدم متوجه شدم حدود ده سال پیش یک موتور 1/1 کیلو وات در آن محل کار میکرد که سوخت. چون موتور 1/1 کیلو وات موجود نداشتند و یک موتور سه کیلو وات در انبار موجود بود آنرا بجای موتور مربوطه جاسازی کردند . این ماجرا گذشت و فراموش شد. سه سال بعد دوباره آن موتور سوخت چون پرسنل فنی عوض شده بودند و در انبار هم موتور 3 کیلو وات نبود و موتور ضعیف تر بجای موتور قوی نمی بندند یک موتور 5 کیلو وات که در انبار موجود بود بجای آن بستند که اگر تعویض قبلی در جایی ثبت شده بود می دانستند که موتور 1 کیلووات هم می توانستند ببندند. همین ماجرا چند بار تکرار شد و ثبت نشد تا اینکه موتوری 11 کیلو وات بجای موتور 1/1 کیلووات در جایی در حال کار بود. هر بار یک موتور قوی تر بسته بودند و بعد فراموش شده بود. چنین اشتباهاتی در صنعت زیاد اتفاق می افتد و برای اینکه خط متوقف نماند یک سیستم را با سیستم استانداردش تعویض می کنند و قرار می گذارند بعدا اصلاح کنند و بعدا فراموش می کنند. 
پس وجود شناسنامه و ثبت عملیات روی دستگاه برای این است که سوابق تعمیری و تغییرات احتمالی در آن ثبت گردد تا اتفاق بالا تکرار نشود. 
شما هم به دقت لیست کلیه تجهیزات به تفکیک برقی و مکانیکی وابزار دقیقی، به دو روش مختلف که گفته شد را ثبت کنید. بهتر است که شناسنامه ها را هم بصورت کاغذی نگهداری کنید و هم در کامپیوتر در یک فایل اکسل شناسنامه تجهیز را درست کنید. 

نگهداری و تعمیرات بخش دوم

بخش دوم

دوستان گلم درود بر شما. در بخش یکم نت را تعریف کردیم و به اختصار اهداف اجرای چنین سیستمی را در یک واحد صنعتی بر شمردیم و با اصطلاحات معمول این سیستم آشنا شدیم . من طوری برنامه ریزی کرده ام که مقاله آموزشی پیش روی شما همانند سایر مطالب آموزشی شکل و هدف تئوریک نداشته باشد بلکه به عنوان یک راهنمای عملی شما را قدم به قدم به سوی طراحی و استقرار یک سیستم نگهداری و تعمیرات کاربردی رهنمون سازد. لذا در یکی دو بخش اول مباحث علمی و تعاریف تئوریک را به اختصار بیان نموده و ذهن ها را برای وارد شدن به کار اجرایی آماده می نمایم ؛ سپس در بخش های بعدی بصورت کاملا اجرایی اقدام به استقرار سیستم نت ، طراحی چک لیست ها، تهیه برنامه زمانبندی، تهیه برنامه روانکاری، تهیه شناسنامه ماشین آلات و ... خواهیم پرداخت. امیدوارم حوصله کنید و قدم به قدم با من همراه بوده و بتوانید در واحدی که در آن مشغول هستید بصورت عملی آنرا اجرا نمایید. اگر چنین رویه ای را در پیش بگیریم شما نیز در حین اجرا به سوالات و موانعی که برخورد می کنید می توانید بیاید و مطرح کنید ، بدین ترتیب به جزوه عملی کاملی دست خواهیم یافت که به یادگار برای جامعه مهندسین و این سایت معظم باقی خواهیم گذارد.
انواع نگرش در باره سرویس ونگهداری
نگرش های متفاوتی در خصوص سرویس و نگهداری ماشین آلات وجود دارد که مهمترین آنها عبارتند از :
· نگهداری و تعمیرات اضطراری یا Emergency Maintenance به اختصار EM: در این روش، تعمیر تجهیز بعد از اولین خرابی به وجود آمده در تجهیز صورت می‌گیرد.
· نگهداری و تعمیرات اصلاحی یا Corrective Maintenance به اختصار CM: در این روش، بعد از بوجود آمدن علائمی از عیب که منجر به توقف تجهیز نشده برنامه ریزی خاصی صورت می‌گیرد تا در زمان مناسب تجهیز رفع عیب شده و به حالت اولیه خود باز گردد.
· نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه یا Preventive Maintenance به اختصار PM: در این روش، نگهداری از تجهیزات در پریودهای زمانی خاص و بر اساس زمانبندی مشخص صورت می‌گیرد
انواع روش های استقرار نت
روش های متنوعی برای استقرار سیستم نت در کارخانه وجود دارد که اگر چه در اصل و هدف با هم تفاوت چندانی ندارند اما در روش اجرا و نگرش تفاوت هایی با همدیگر دارند. روش های معروف و متداول نت به اختصار عبارتند از : 

نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه (PM)

نگهداری و تعمیرات پیشگویانه (PM)

نگهداری و تعمیرات مبتنی بر شرایط (CBM)

نگهداری و تعمیرات مبتنی بر قابلیت اطمینان (RCM)

نگهداری و تعمیرات ناب (Lean maintenance)

نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر (TPM)

نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر ناب (Lean TPM)

نگهداری و تعمیرات مبتنی بر ریسک (RBM)

نگهداری و تعمیرات چابک (Agile Maintenance)

نگهداری و تعمیرات مجازی ((Virtual Maintenance

آنچه که من تجربه کرده ام و در واحدهای صنعتی ایران تا کنون جواب داده است Pm و TPM بوده و این جزوه را نیز بر مبنای آن پیش خواهم برد. 
پیش اقدام:
بعضی از کارهایی که قبل از اجرای سیستم PM باید در کارخانه انجام دهید و به پیش اقدام معروف است در این قسمت بیان می نمایم. سعی کنید آنها را در کارخانه پیاده سازی نمایید و مطمئن باشید که اجرای آنها برای استقرار صحیح نت بسیار حیاتی می باشد.
قانون کایزن – MU3 را اجرا کنید
اولین اقدام در استقرار نت اجرای کایزن است. کایزن نام یکی از مهندسین صنایع بزرگ ژاپنی است که این سیستم را طراحی و مستقر نموده که به دلیل فواید بسیار آن در کل جامعه صنعتی پذیرفته شده و به احترام وی به همین نام معروف گردیده است. MU3 عبارت است سه اقدامی که حرف اول همه آنها MU است که عبارتند از :

MUDA کارهای هزینه زایی که ارزش افزوده ایجاد ننموده و تاثیری در تولید بهتر ندارد حذف کنید.
 MURI : فعالیت های موازی و مشابه را یکپارچه کنید.
 MURA :کارهایی که سطح کیفی و بهره وری سازمان را بالا می برند اضافه کنید.
قانون5S را اجرا کنید
5S یا نظام آراستگی سازمان یکی از مهمترین اقداماتی است که باید در سازمان اجرایی گردد. 
5S سیستمی برای بهسازی و آراستگی محیط کار می باشد. پنج اس فنی است که به منظور برقراری و حفظ فضای کیفیتی در یک سازمان به کار گرفته می شود . مفهوم هر کدام ذیلاً توضیح داده شده است:

Structure  ساماندهی : به کارها و فعالیت های سازمان سامان دهید و رویه مشخصی را برای هر کار تعیین کنید برای ان روش اجرایی بنویسید و به تصویب برسانید و مجریان آنرا تحت اموزش قرار دهید

 Systematize  نظم و ترتیب: در امور تولید،انبار و نت نظم ترتیب خاصی را قایل شده و همه را نسبت به انجام آن مستلزم نمایید

 Sanitize پاکیزه سازی و تمیزی : وسایت و لوازم اضافی را از محیط ها سالن ها و ... جمع آوری کنیدف سیستم مناسبی برای جمع آوری زباله ها و ضایعات طراحی کنید. سیستم تفکیک از مبدا را اجرا کنید. سعی کنید مصرف کاغذ و لوازم مصرفی را تحت کنترل در آورید. محیط را همیشه پاکیزه نگاه دارید

 Standardize استاندارد سازی: همانطور که در ساماندهی گفته شد برای انجام کار ها استاندارد سازی کنید و روش ثابتی را که مبتنی بر استاندارد و کیفیت برتر و بهره ورتر باشد برای انجام کارها طرح ریزی نمایید.

Self discipline انظباط: نظم و انظباط را به کارکنان بیاموزید و اجبار کنید در رفتار و کار از آن پیروی نمایند.

مزایای استقرار پنج اس:

1-     اجرای 5s نسبت به اجرای سایر سیستم ها تا حدودی آسانتر است

2-     نتایج حاصل از آن برای همه قابل مشاهده است

3-     همه یک محیط کار تمیز و منظم را دوست دارند.

4-     در همه جا قابل پیاده سازی است.

5-     زمان جستجو برای یافتن اشیاء کاهش می یابد

6-     سرعت دست یابی افزایش می یابد

7-     عمر ماشین آلات افزایش می یابد.

8-     سلامتی و ایمنی برای کارکنان در محیط کار ایجاد می شود.

9-     تعداد خطاها کاهش می یابد.

10-  همه به طور اتوماتیک منضبط می شوند.

11-  هزینه پیاده سازی آن خیلی کم است.

 

 

توصیه های عمومی برای پیاده سازی 5s

1-     قبل از شروع به کار با مفاهیم آن کاملا آشنا شوید.

2-     باور داشته باشید که پیاده سازی این سیستم به نفع سازمان است.

3-     هدف گذاری نموده و با برنامه کار کنید. اهداف را کوچک انتخاب کنید تا زود نتیجه بدهد و برای حصول هر هدف جایزه بگذارید.

4-     از کارهای ساده تر شروع کنید

5-     محیط کار خود را به چند قسمت (مثلا میز کار، فایل ها، کمد، و ...) تقسیم کنید

6-     هر بار یک قسمت از محیط کارتان را ساماندهی کنید

7-     از قسمتی شروع کنید که دورترین فاصله را با شما دارد

8-     همگان را در کار مشارکت دهید و مجبور کنید برای خود پنج اس را اجرا کند. و از مدیریت بخواهید به کسانی که موفقتر هستند پاداش بدهد

9-     بدون اجازه مدیریت و همکاران وسایل مشترک را تغییر ندهید

10-  هر کاری را شروع کردید تمام کنید بعد سراغ بعدی بروید

11-  فورا تصمیم گیری نموده و کار را بصورت بلا تکلیف رها نسازید

12-  هر کس را مسئول پیاده سازی 5s در رابطه با وسایل و شغل خود بنمایید.
نظافت صنعتی:
نظافت صنعتی یکی از مهمترین پیش شرط های استقرار سیستم نت می باشد. نظافت صنعتی عبارت است از مجموعه فعالیت هایی برای حفظ پاکیزگی دستگاه ها، ماشین ها و ابزا ها . محیط آلوده ، درهم و بر هم، آغشته به گریس و روغن، پر از ضایعات تولیدی که در محیط رها شده اند ، وضع اسف باری را بوجود می آورند که علاوه بر ایجاد سردرگمی، خطر بروز حادثه را افزایش داده و عملا اجرای نت را غیر ممکن می نماید پس برای نظافت صنعتی کارهای زیر را انجام دهید.

1-     برای زمان و روش نظافت هر دستگاه یا ابزار روش اجرایی و چک لیست تهیه نموده به تصویب رسانیده و ابلاغ کنید.

2-     اپراتور و مسئول هر دستگاه یا ابزار را تحت آموزش چگونگی نظافت دستگاه قرار دهید.

3-     سیستم معین و مشخص و زمان بندی شده ای را برای جمع آوری ، بسته بندی و انتقال ضایعات تولیدی و غیر تولیدی تهیه و اجرا کنید.

4-     نیروهای تعمیراتی را موظف کنید پس از انجام کار تعمیراتی خود، ابزارهای را جمع آوری کنند، ضایعات را جمع آوری کنند، دستگاه را از هر نوع الودگی تمیز نمایند.

5-     برنامه منظمی را تهیه کنید تا یک ربع زودتر قبل از پایان شیفت کاری دستگاه خاموش شده و توسط اپراتور تمیز و پاکیزه گردیده و برای کار فردا آماده و نظافت گردد. 
توجه: به مدیریت اثبات کنید که این پانزده دقیقه زودتر متوقف کردن و نظافت دستگاه از حجم تولید کم نخواهد کرد بلکه با پیشگیری از خرابی و حادثه در نهایت و در مجموع تولید را افزایش خواهد داد. این هنر مهندسی و مدیریتی شماست که مدیریت ارشد را همراه و موافق خود نموده و به او بقبولانید که سیستم های علمی مهندسی هزینه نیستند بلکه سرمایه گذاری هستند. مدیران ارشد عموما فقط هزینه و پول را ملاک قرار می دهند و هر آنچه که برای آنها نفع اقتصادی داشته باشد از آن حمایت می کنند پس با آنها با زبان خودشان حرف بزنید و با آمار و ارقام و جدول و نمودار به آنها اثبات کنید که با اجرای اینگونه سیستم ها توقفات کم می شود، مصرف انرژی کم می شود، بهره وری بالا می رود، زمان بیکاری پرسنل کم می شود، مصارف تحت کنترل در می آید، ضایعات محدود می شود و همه اینها یعنی کم شدن هزینه و بالا رفتن سود، کم شدن قیمت تمام شده و بالا رفتن توان رقابت در بازار. وقتی با چنین ادبیاتی با مدیر ارشد صحبت کنید حتما امکانات لازم را در اختیار شما می گذارد اما اگر هر ادبیات دیگری را برگزینید موفق نخواهید بود. مهندس حد فاصل بین کارگران و کارکنان و مدیران ارشد هستند. یک مهندس موفق کسی است که با کارگر بتواند با زبان و ادبیات خودش حرف بزند و با مدیران با زبان و ادبیات خودشان. اگر هم از کارگران و پرسنل حمایت و حرف شنوی می خواهید هم از مدیران ارشد ؛ نحوه حرف زدن با هر کدام را بیاموزید. البته برای اینکه فورمن ها از شما حرف شنوی داشته باشند حتما باید به آنها ثابت کنید که کارتان را بلدید. اصولا تکنسین ها و فورمن ها تصور می کنند مهندس ها نیروهایی هستند که فقط درس خوانده اند و کار بلد نیستند و عموما از مهندسین حرف شنوی ندارند مگر اینکه به آنها اثبات شود که کار را بلد هستید. آنها حتما شما را می آزمایند. موردی را به عمد می گویند بلد نیستند تا سطح شما را بسنجند. در چنین مواردی آستین ها را بالا بزنید و به خوبی کار را عملا انجام دهید. چند بار آنها را متقاعد کردید که به کار مسلط هستید کم کم شما را به جمع خود راه می دهند و از شما حمایت می کنند. تازه بعد از آن مشکلات شما شروع می شود. آنها برای رقابت بین خود نزد شما می آیند از خود تعریف می کنند و از دیگران انتقاد. با آرامش و لبخند همه حرف های همگی آنها را گوش بدهید و تایید کنید. اصلا نیازی نیست به او بگویید که درست نمی گوید . همه را تایید کنید اما مراقب باشید که به هیچ عنوان بر حسب حرف یکی پشت سر یکی دیگر تصمیم گیری نکنید. بعد از اینکه چندین بار اجازه دادید افرادی که پشت سر گو هستند نزد شما حرف بزنند و اعتماد همگی را جلب کردید و حتما حتما بر اساس آنها عمل نکردید در دفعات بعدی تا کسی خواست حرف کسی را نزد شما بگوید بلافاصله بدون رودربایستی به طرف مقابل تلفن کنید و آنها را با هم روبرو کنید. حتی اگر یکی از طرفین ناراحت شود. چند بار که اینکار را کردید کم کم یاوه گویان از دور شما پراکنده می شوند و متوجه می شوند که با شانتاژ و پشت سر گویی، لابی گری و دروغ پردازی نمی توانند شما را اغفال کنند. خیلی مهم است که جو موجود کارگری ایران را ما مهندسین اصلاح کنیم. متاسفانه جو خیلی مسموم است و خیلی به اصطلاح زیرآب زنی وجود دارد. ما باید دست به دست هم بدهیم و این عادت بد را از کارخانه ها بزداییم. تنها روشش هم این است که افراد را با هم روبرو کنید و اجازه ندهید کسی نزد شما بد گویی کند و مخصوصا اینکه بر اساس این حرف ها تصمیم نگیرید و قبلا با کسی که در موردش حرف زده شده حتما گفتگو نموده و حرف های او را هم بشنوید.

6-     کف سالن را کف پوش مناسب بیاندازید، نیروهای خدماتی را موظف کنید که بطور دائم آنرا نظافت کنند جاهای بی خطر را خاک گیری نمایند، شیشه ها را تمیز کنند.

7-     دور تا دور سالن را از وسایل اضافی خالی نمایید و اگر ابزارها یا وسایلی هستند که باید باشند، قفسه بندی نموده و آنهارا ساماندهی نمایید.

8-     اگر لوازم و وسایلی هست که لاجرم در جایی دپو شده است آنهارا منظم بچینید، دور آنرا نوار بکشید و یک تابلو جلوی آن نصب کنید تا مشخص باشد که تحت کنترل است.

9-     درب تابلوهای برق را همیشه بسته نگاه دارید، جلوی آن کف پوش عایق بیاندازید و مراقب باشید نشانگر های آن همیشه درست نشان می دهند و سیستم ارت حتما به آنها متصل است.

10-  در فواصل کوتاه از سطل های زباله تفکیک از مبدا استفاده کنید و اجازه ندهید محیط آلوده باشد.

11-  سرویس های بهداشتی را به هر نحو که می توانید از محیط جدا کنید و حتما همیشه پاکیزه نگاه دارید و از سیستم تهویه مناسب استفاده نمایید.

12-  کارکنان را مجبور کنید از لباس های کار متحد الشکل استفاده کنند، کفش کار بپوشند و بخاطر مهارت و سابقه بالا از این قوانین چشم پوشی ننمایند.

13-  کاغذ ها، اسناد، نقشه ها و ... را در کمد ها و فایل ها رها ننموده و حتما زونکن هایی را برای این منظور تهیه کنید و اسناد را فهرست بندی نمایید.

14-  اپراتورها و نیروهای فنی را آموزش دهید که چطور دستگاه های در حال کار را بدون خطر نظافت نمایند و نظافت اینگونه موارد را به نیروهای خدماتی نسپارید.

15-  پس از روانکاری دستگاه ها حتما آنها را نظافت کنید و نگذارید آلوده به روغن و گریس باقی بمانند.

16-  یک نکته مهم را که پس از سالها تجربه به آن رسیده ام در نظر داشته باشید. هر کاری کنید و هر قانونی که توصیب کنید کارکنان نان و چای خود را میخورند و سیگار خود را می کشند پس آن را بجای ممنوع کردن که باعث پنهان کاری و اتلاف وقت بیشتر می گردد ساماندهی نموده و تحت کنترل در آورید. هیچ چاره دیگری ندارید. زمان ها و مکان مناسب و تحت کنترلی را برای این امور اختصاص دهید و از قوه قهریه استفاده نکنید. همچنین اگر نیرویی به چیزی نیاز داشت و یا خواست چیزی را از شرکت خارج کند سازوکاری را برایش در نظر بگیرید تا با مکاتبه بتواند آنرا خارج کند وگر نه مطمئن باشید بصورت پنهانی آنرا بیرون خواهد برد و هیچ کاری از دست شما بر نخواهد آمد. این دو نکته مهم را همیشه به خاطر داشته باشید و آنها را مدیریت کنید.
اینکه من درباره این موضوعات به اختصار صحبت نموده ام و توضیح و تفصیل نداده ام ذلیلش این است که ارتباط مستقیم با هدفم ندارد و شما به راحتی می توانید به منابع لازم در خصوص آنها دسترسی پیدا کنید از طرفی با مشاهده عناوین خودتان پی می برید که هدف چیست و خیلی پیچیده نیست که برایش وقت بگذاریم به همین خاطر فقط توصیه می کنمانها را اجرا کنید و توضیحات بیشتری نمی دهم. ولی حقیقتا برای استقرار نت موفقاجرای آنها الزامی است و نتیجه آنرا بعدا بصورت عملی مشاهده خواهید نمود.

تعمیرات و نگهداری (نت) و تعمیرات پیشگیرانه( preventive maintenance)

مقدمه

با عنایت به رقابت های شدید اقتصادی در عرصه ملی و جهانی بازارها کیفیت بهتر و هزینه کمتر را می طلبند. در چنین بازار پر رقابتی سازمانی توانایی حضور و دوام را خواهد داشت که خود را به آخرین دست آوردهای تکنولوژیکی و مدیریتی مجهز نماید. در عصر تغییر و تحول مداوم عکس العملهای سریع و استفاده از نگرش های نوین مدیریتی به عنوان شرط لازم برای بقاء هستند. نگهداری و تعمیرات صحیح و علمی و برنامه ریزی شده با روشهای نوین جهانی مستقیما بر روی بهره وری، کیفیت، هزینه های مستقیم تولید و قیمت تمام شده، قابلیت اطمینان ، بکارگیری و سود آوری تاثیر می گذارد.
یکی از مسایل مهم و مبرم که در سازمان های تولیدی صنعتی به طور کلی مطرح است نحوه سرویس و نگهداری و تعمیرات تجهیزات و ماشین آلات و به عبارت دیگر حفاظت فنی از دارایی های فیزیکی می باشد.
عدم توجه به این مهم سبب بالا رفتن هزینه تعمیرات دستگاه ها، استهلاک بیش از حد آنها، از کار افتادن ناگهانی و عدم توانایی در ارائه خدمات و زیان های هنگفت مالی خواهد گردید. در این سلسله مقالات سعی خواهم نمود چرایی الزام وجود یک سیستم قابل اجرای نت و نحوه طراحی و استقرار چنین سیستمی را به شما عزیزان آموزش دهم.

بخش یکم: اطلاعات پایه

تعریف: 
نت مخفف نگهداری و تعمیرات است به انگلیسی به آن PM می گویند. PM مخفف preventive maintenance است که معنی آن می شود تعمیرات پیشگیرانه. البته در طول زمان اصلاحات متععدی در اصطلاحات بوجود آمده است از جمله اینکه بجای پیشگیرانه از پیشگویانه استفاده شده است. PM نقطه مقابل EM می باشد. EM مخفف Emergency Maintenance می باشد که به معنی خرابی و توقف ناگهانی است.
وقتی دستگاه ها در حال کار هستند لاجرم نیاز به نگهداری داشته و ممکن است خراب شوند و از کار بیافتند. نت تلاش می کند خرابی و توقفات را به حداقل رسانید و از آن مهمتر آنرا برنامه ریزی شده و قابل پیش بینی نماید. منظور از نگهداری و تعمیرات مجموعه فعالیت ها، عملیات و روش های نظام مند است که در جهت حفظ و کنترل وضعیت تجهیزات، تاسیسات و ماشین آلات(دارایی های فیزیکی) در شرایط مطلوب و یا تغییر آنها به شرایط مطلوب و تا حد امکان مطابق با استاندارد قابل قبول و کاهش فرسایش خرابی ها انجام می شود و این امر مستلزم ایجاد یک نظام نگهداری و تعمیرات بوده که مواردی از قبیل برنامه ریزی نت اصلاحی، اساسی، پیشگیری، پیش بینی و نحوه تامین قطعات یدکی، برنامه ریزی نیروی انسانی لازم و ... را شامل می شود. نظام های نگهداری و تعمیرات مجموعه ای است متشکل از روش ها ، فرم ها و دستورالعمل هایی که اهداف فوق را برآورده می سازد و مدیریت نت را در جهت برنامه ریزی و نظارت بهتر بر امور نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه واحد های صنعتی یاری میکند و با کمک آنها می توان از امکانات موجود حداکثر استفاده را نمود. با توجه به اینکه طرح لزوم بهبود و اداره نظام های متشکل از انسان، تاسیسات، ماشین آلات، تجهیزات و مواد جهت ایجاد بهره برداری بهتر و افزایش عمر مفید تجهیزات و کارایی نظام و نیز بکارگیری مطلوب منابع اعم از بودجه، پرسنل و غیره مستلزم وجود یک نظام مناسب برنامه ریزی ، تجزیه و تحلیل، کنترل و اعمال روش های صحیح مدیریت می باشد لذا تدوین یک نظام نگهداری و تعمیرات موثر و پویا از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و اجتناب ناپذیر می باشد.

اهداف: 
هدف از اجرای نت را می توان به موارد ذیل خلاصه نمود:

1-      قابل پیش بینی و برنامه ریزی نمودن توقفات و خرابی دستگاه ها و به حد اقل رسانیدن توقفات ناشی از خرابی تاسیات ، دستگاه ها و ...

2-      تحت کنترل در آوردن توقفات و جلوگیری از خرابی های عظیم به دلیل بروز یک اشکال جزیی و کم نمودن تعداد دفعات از کار افتادن تجهیزات

3-     تحت کنترل درآوردن موجودی قطعات یدکی در انبار و ایجاد نظم و ترتیب و استاندارد کردن امور مربوطه

4-     ایجاد برنامه منظم روانکاری و جلوگیری از خشک کار کردن سیستم و خرابی آن

5-     هدفمند نمودن فعالیت نیروهای انسانی فنی و استفاده بهینه از نیروهای موجود 

6-     تحت کنترل درآوردن مصرف حامل های انرژی و تلاش در کم کردن مصرف انواع انرژی و کاهش هزینه های انرژی مانند برق سوخت اب و غیره

7-     تلاش در اصلاح فعالیت ها و حفظ محیط زیست، تهیه دستورالعمل های ایمنی و حفاظت فردی به منظور کاهش خطرات احتمالی و حفظ سلامت افراد

8-     ایجاد امکان پیش بینی توقفات و تعهد تحویل محصولات به مدیریت

9-     بالا بردن بهره وری در سازمان از طریق کم کردن توقفات و هزینه ها و بالاتر بردن سرعت و کیفیت تولید

10-  بالا بردن توان رقابت سازمان در برابر رقبا از طریق کم کردن هزینه ها و زیاد کردن تیراژ محصول با کیفیت

11-  کم کردن میزان ضایعات حین تولید اعم از ضایعات مواد اولیه، قطعات یدکی و ابزار و غیره

12-  ایجاد و بهبود سیستم اطلاعات فنی و بانک اطلاعات فنی برای بهره برداری بهینه از ماشین ها

13-  کاهش هزینه های تعمیرات تکراری و متوالی و در نتیجه استفاده بهتر از قطعات یدکی و نیروی انسانی

14-  افزایش کیفیت راهبری و جلوگیری از اتلاف وقت و جلوگیری از فراموشی برخی از تعمیرات در زمان توقف.

15-  جلوگیری از سرمایه گذاری سنگین ف جایگزینی به قیمت افزایش عمر مفید ماشین آلات

16-  زمان سنجی و روش سنجی فعالیت های تعمیری و تولیدی و در نتیجه بالا بردن بهره وری

17-  حداکثر استفاده از طرفیت دستگاه ها و نیروی انسانی و کاهش زمان بیکاری آنها و کنترل و هدایت بهتر نیروها و سرمایه های موجود

18-  بهبود روش های ثبت اطلاعات فنی و اقتصادیف گزارش دهی بهتر و دقیق تر به مدیریت که منجر به تصمیم گیری و سیاست گذاری بهتر می گردد.

ارزیابی کار تجهیزات دستگاه ها و سیستم های موجود به منظور تنظیم سیاست های آتی خرید در سازمان کنترل هزینه های نت و تولید و ...

اصطلاحات معمول در نت
PM   : عبارت است از تحت کنترل در آوردن وضعیت دستگاه ها توسط بازرسی های به موقع و پیشگیری از خرابی های ناگهانی
روش اجرایی: عبارت است از سندی که در آن نحوه انجاک یک فعالیت به دقت و به ریز شرح داده شده باشد به نحوی که هر کس با خواندن ان بتواند آن کار یا فعالیت را به انجام برساند.
نگهداری : مجموعه فعالیت هایی که به طور مشخص به منظور حفظ و نگهداری هر یک از تجهیزات در حد استاندارد و شرایط مطلوب با هدف بالا بردن عمر مفید و جلوگیری از خرابی ناگهانی
تعمیرات: شامل مجموعه فعالیت های اصلاحی و تعمیری برای باز گرداندن یک دستگاه به وضع استاندارد و قابل بهره برداری نمودن آن
نگهداری پیشگیرانه: مجموعه فعالیت های بازرسی و تصحیحی بر روی تجهیزات قبل از آن که اشکالات جزیی باعث از کار افتادن آن شود.
سرویس حین کار: مجموعه فعالیت ها و اقداماتی که به منظور نگهداری از دستگاه ها لازم الاجرا بوده و در حین کار دستگاه انجام می گیرد.
تعمیرات خارج از ساعات کار: مجموعه فعالیت هایی که بعد از ساعات کار به منظور آماده سازی آن دستگاه برای اغاز ساعات کار بعدی به انجام می رسد
تعمیرات اتفاقی : مجموعه فعالیت ها و اقدامات موثر در مواقع خرابی و از کار افتادگی دستگاه به طور غیر منتظره
بازرسی: آزمایش تجهیزات اندازه گیری پارامتر های قابل اندازه گیری و ثبت انها جهت بررسی و یادداشت اطلاعاتی که مطالعه آنها باعث پیش بینی سلامت دستگاه می شود
تعمیرات اساسی: کلیه عملیات تعمیراتی که طبق دستور کارخانه سازنده پس از یک زمان یا دوره معین کاری جهت بازسازی و استاندارد سازی و برگردان وضعیت دستگاه به شرایط اولیه به انجام می رسد.

1-     shutt List  : در حین کار دستگاه ممکن است اشکالاتی مشاهده گردد که در آن لحظه موجب توقف دستگاه نگردد اما باید در اولین توقف دستگاه رفع گردد. شات لیست جدولی است که اینگونه از موارد در آن یادداشت می شود تا به محض آغاز تعمیرات به آن مراجعه گردیده و موارد ثبت شده در آن رفع گردد. چنین لیستی بسیار با اهمیت است چون ممکن است بعد از یک توقف طولانی در زمان راه اندازی دستگاه به یکباره به یا آوریم که فلان کار مهم فراموش شده است اما با وجود شات لیست کاری فراموش نمی شود
بازرس: نیروی انسانی با تجربه و آموزش دیده برقی یا مکانیکی که در زمان های تعیین شده سیستم های را مورد بازدید و بازرسی قرار داده و چک لیست های بازرسی را پر می نماید
چک لیست بازرسی: عبارت است از فرم های طراحی شده که موارد مورد بازرسی در هر بازه زمانی دستگاه در آن ثبت گردیده و برای بازدی از دستگاه به بازرس داده می شود تا آنرا تکمیل نماید
نرم افزار نت: نرم افزار کامپیوتری که بر حسب نیاز سازمان تهیه و اطلاعات و سوابق ماشین ها و دستگاه ها در آن ثبت می گردد و بر اساس آن چک لیست های بازرسی بطور هوشمند در زمان های معین استخراج و بکار برده می شود. وجود نرم افزار سرعت و دقت کار را بالا بده و اطلاعات فنی ما را مکانیزه و مطمئن می نماید.